Türkçü, fikir adamı, tarihçi, Türkolog, şair ve roman yazarı Hüseyin Nihâl Atsız 12 Ocak 1905 tarihinde İstanbul’da dünyaya gelir.Babası Gümüşhane’nin Torul/Dorul Kazası’nın Midi Köyü’nün Çiftçioğulları ailesinden Deniz Makine Önyüzbaşısı Hüseyin Efendi’nin oğlu Deniz Güverte Binbaşısı Mehmed Nail Bey, annesi Trabzon’un Kadıoğulları ailesinden Deniz Yarbayı Osman Fevzi Bey’in kızı Fatma Zehra Hanım’dır.
Anne ve baba tarafından asker bir aileye mensup olan Atsız, ilk öğrenimini Kadıköy’deki Fransız ve Alman Mektebi, Süveyş’teki Fransız Mektebi, Kasımpaşa’daki Cezayirli Gazi HasanPaşa, Haydarpaşa Osmanlı İttihad Mektebi’nde, ortaöğrenimini ise Kadıköy ve İstanbul Sultanîsi’nde tamamlar.
1922 yılında imtihanla Askerî Tıbbiye’ye girmesine rağmen, üçüncü sınıfta iken Ziya Gökalp’ın cenaze töreninin yapıldığı günün akşamı öğrenciler arasında çıkan bir kavgada gayet ağır bir ceza alır. Ayrıca aralarında birtakım meseleler geçen Arap asıllı Bağdatlı Mesud Efendi adlı bir teğmenin kasdî bir şekilde ve lüzumsuz bir yerde istediği selâmı vermediği için, 4 Mart 1925 tarihinde Askerî Tıbbiye’den çıkarılır. Bu hâdiseden sonra Kabataş Lisesi’nde üç ay öğretmen vekilliği, daha sonra Deniz Yollarının Mahmut şevket Paşa gemisi kâtip muavinliği yapmışsa da asıl Türk tarihi ve edebiyatı ile ilgili araştırmalara merak sardığı için 1926 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nin yatılı kısmı olan Yüksek Muallim Mektebi’ne kaydolmasına rağmen, bir hafta sonra askere alınır, 1926-1927 yıllarında, dokuz ay süreli olarak İstanbul Taşkışla’da askerlik görevini ifa eder . Bundan sonra tekrar Yüksek Muallim Mektebi’ndeki talebelik hayatına dönen Atsız, Ahmet Naci isimli arkadaşı ile birlikte hazırladığı ve Türkiyat Mecmuası’nda yayımlanan “Anadolu’da Türkler’e Ait Yer İsimleri” adlı makale ile hocası Fuad Köprülü’nün dikkatini çeker. 1930 yılında Edirneli Nazmi’nin Divan-ı Türkî-i Basit isimli eseri üzerinde mezuniyet tezi hazırlayarak aynı yıl mezun olur .
1950-1952 ve 1962-1964 yıllarında devam ettirdiği Orkun’dan sonra 1 Ocak 1964 tarihinden itibaren Ötüken adıyla çıkardığı dergide, Türkiye’de gittikçe hız kazanan bölücülük hareket ve tertiplerini açıklayan bir seri yazısı yüzünden, sonunda Yargıtay’ın kararı bozmasına rağmen, oy çokluğu ile on beş ay hapse mahkûm edilmiş, Toptaşı Cezaevi’ne sevk edilmiş bir müddet sonra reviri olan Sağmacılar Cezaevi’ne nakledilmiştir. Bir buçuk yıllık cezası kesinleşince, onun bilgisi dışında milliyetçi aydın çevrelerin harekete geçmesi ve yağan protesto telgrafları üzerine Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’ün yetkisini kullanması sonucu 22 Ocak 1974 tarihinde Bayrampaşa Cezaevinden tahliye edilmiştir .
ESERLERİ:
Tarih, edebiyat, edebiyat tarihi ve bibliyografya gibi değişik sahalarda çok sayıda kitap ve makalenin sahibi olan Atsız’ın eserlerini şöyle sıralayabiliriz:
– Çanakkale’ye Yürüyüş, İstanbul 1933.
– 16. asır şairlerinden Edirneli Nazmi’nin Eseri ve Bu Eserin Türk Dili ve Kültürü Bakımından Ehemmiyeti, İstanbul 1934.
– Komünist Don Kişotu Proleter Burjuva Nâzım Hikmetof Yoldaşa, İstanbul 1935.
– Türk Tarihi Üzerinde Toplamalar, I. Bölüm, En Eski Zamanlardan başlayarak Apar Sülalesinin düşmesi tarihi olan Miladi 552’ye kadar, İstanbul 1935.
– 15. Asır Tarihçisi şükrullah, Dokuz Boy Türkler veOsmanlı Sultanları Tarihi, Eski Türklerle Fatih Sultan Mehmed’in tahta oturuşuna kadar olan Osmanlı tarihinden bahseder,İstanbul 1939.
– Müneccimbaşı, şeyh Ahmed Dede Efendi, Hayatı ve Eserleri, İstanbul 1940.
– 900. Yıldönümü (1040-1940), İstanbul 1940.
– İçimizdeki şeytanlar, İstanbul 1940.
– Türk Edebiyatı Tarihi, En eski çağlardan başlayarak Büyük Selçukluların sonuna kadar, İstanbul 1940.
– Dalkavuklar Gecesi, İstanbul 1941.
– En Sinsi Tehlike, İstanbul 1943.
– Hesap Böyle Verilir, İstanbul 1943.
– İ. Süruri Ermete (Üçüncü dereceden harb malûlü piyade subayı), Türkiye Asla Boyun Eğmeyecektir(Türk-Rus Savaşının özeti), İstanbul 1946.
– Yolların Sonu, İstanbul 1946.
– 18 Bozkurtların Ölümü, İstanbul 1946.
– Bozkurtlar Diriliyor, İstanbul 1949.
– Osmanlı Tarihleri I, İstanbul 1949. Türkiye Yayınevi’nin bu ad altında kurduğu dizinin bu ilk cildinde şu yayınları vardır: a- Ahmedî, Dâstan ve Tevârih-i Mülûk-ı Âl-i Osman, b-Şükrullah Behçetüttevârih, c- Âşıkpaşaoğlu Ahmed Âşıkî, Tevârih-i Âl-i Osman.
– Türk Ülküsü, İstanbul 1956.
– Deli Kurt, İstanbul 1958.
– Osman (Bayburtlu), Tevârih-i Cedîd-i Mir’at-ı Cihan, İstanbul 1961.
– Osmanlı Tarihine Ait Takvimler I, 824, 835 ve 843 tarihli takvimler, İstanbul 1961.
– Ordinaryüs’ün Fahiş Yanlışları, İstanbul 1961.
– Türk Tarihinde Meseleler, Ankara 1966.
– Birgili Mehmed Efendi Bibliyografyası, İstanbul 1966.
– İstanbul Kütüphanelerine Göre Ebussuud Bibliyografyası, İstanbul 1967.
– Âli Bibliyografyası, İstanbul 1968.
– Âşıkpaşaoğlu Tarihi, İstanbul 1970.
– Evliya Çelebi Seyahatnâmesi’nden Seçmeler I, İstanbul 1971.
– Evliya Çelebi Seyahatnâmesi’nden Seçmeler II, İstanbul 1972.
– Ruh Adam, İstanbul 1972.
– Oruç Beğ Tarihi, İstanbul 1973.
– Türk Ansiklopedisi’nde 40 kadar madde. Ayrıca Atsız’ın yazdığı makaleler, dört cilt halinde Makaleler I, Makaleler II, Makaleler III, Makaleler IV, adıyla Baysan Yayınları tarafından İstanbul’da 1992 tarihinde yayımlanmıştır.
Nilüfer KESKİN
Orkun, Ocak 1999, Sayı: 11
Güncelleme Tarihi: 11 Nisan 2024, 03:39
